Garncarstwo to nic innego jak tworzenie przedmiotów ceramicznych codziennego użytku jak np. garnki, wazony, patery. Sztuka toczenia powoli zanika, jednak dalej można znaleźć pasjonatów i miejsca, które kultywują to rzemiosło.
Już kilkanaście lat temu chciałem mieć koło garncarskie. Plan jednak spalił na panewce i pomysł odszedł w zapomnienie. Dwa lata temu szykując plan podróży po Rumunii, trafiłem na czarną porcelanę w okolicach Suczawy i myśl o garncarstwie ponownie do mnie wróciła. W trakcie podróży planowałem kilkudniowy postój i naukę toczenia na kole. Jednak zamiast do Rumunii pojechałem do Indonezji i nauka garncarstwa musiała poczekać.
Jak zacząć przygodę z garncarstwem?
Najprościej zacząć przygodę z garncarstwem wyszukując w przeglądarce najbliższą pracownie, która prowadzi warsztaty. Drugą opcją jest znalezienie w waszej okolicy kogoś, ktoś zajmuje się tym rzemiosłem – poproście o możliwość nauki jak za starych czasów, gdy uczeń szedł do mistrza na przyuczenie. Trzecia opcja to samodzielna nauka metodą prób i błędów.
Moim zdaniem najbardziej korzystne są warsztaty w pracowni bądź przyuczenie u lokalnego rzemieślnika. Po zdobyciu podstaw i minimalnej praktyki, metodą prób i błędów, można zacząć zgłębiać tajniki gliny w domu.
W naszym przypadku naukę zaczęliśmy w pracowni Terra Arte w Nikiszowcu.
Nasza nauka garncarstwa
Wszystko wydawało się proste, dopóki człowiek nie zaczął się w tym babrać :). Zanim zapisałem się na warsztaty, myślałem że jest to prosta sprawa – nic bardziej mylnego, wymaga to wiele praktyki i poznania takich podstaw jak:
- przygotować glinę
- w jaki sposób przymocować glinę do koła
- co to centrowanie i odpowietrzanie gliny
- jaka jest pozycja wyjściowa do wszystkich prac
Jak przygotować glinę?
Samodzielne pozyskanie gliny z ziemi to długotrwały proces. Glinę najlepiej kupić u producenta. W sieci bez problemu znajdziecie różnej wielkości paczki glinki ceramicznej szarej, czy czerwonej.
Ubijanie gliny pomaga rozprowadzić równomiernie wilgotność w przygotowanym kawałku. Pomaga to również w usunięciu powietrza uwięzionego wewnątrz masy. Odpowietrzanie, czyli usuwanie powietrza przeprowadza się również w momencie obróbki gliny na kole garncarskim. Wykonuje się to poprzez wyciąganie gliny w górę i ponowne jej spłaszczanie.
Efektem 3 godzin warsztatów było kilka małych wazoników i kilka popielniczek, które powstały poprzez wykonanie niewłaściwego ruchu ręką – była to bardzo szybka transformacja z wazonu w popielniczkę.
Po warsztatach byliśmy szczęśliwi, ale i wykończeni fizycznie. Nie spodziewaliśmy się takiego wysiłku. Dłonie nie były przyzwyczajone do tarcia oraz odezwały się nieznane dotąd mięśnie.
Dowiedzieliśmy się również, że:
- do pracy z gliną nie są potrzebne żadne specjalistyczne narzędzia
- dodawanie wody zmienia konsystencję gliny, która staje się bardziej płynna, a tym samym ciężka w obróbce
- Wysuszony wyrób ceramiczny uzyskuje nieprzepuszczalność na wodę dopiero po wypaleniu w temperaturze ok. 750-1000 °C. Niektóre wyroby szkliwione jak porcelanę wypala się w 1280-1460 °C.
Jakie narzędzia są potrzebne do pracy z gliną?
Pierwsze co nam przychodzi na myśl odnośnie wytwarzania ceramiki to koła garncarskie: tradycyjne kopane – napędzane nogą lub elektryczne oraz piec do wypalania. Nie są to tanie rzeczy i nie każdego na nie stać.
Po warsztatach zdecydowaliśmy, że na początku naszej drogi nie będziemy inwestować w koło, ani piec i spróbujemy swoich sił w tworzeniu ceramiki używając swoich rąk i podstawowych narzędzi.
Do tego nie potrzeba drogiego sprzętu, wystarczy glina oraz kilka podstawowych przyrządów, które znajdziemy w domu.
Do modelowania gliny w domu wystarczy:
- ściereczka do zabezpieczenia blatu
- ostry nóż
- miska na wodę
- różnego rodzaju pędzle
- wałek
- gąbka
Do stworzenia faktury na glinie możemy wykorzystać np. liście oraz stare koronkowe serwetki, które wprasujemy wałkiem, czy nawet plastikowy nóż, którym poszarpiemy glinę.
Mając te podstawowe rzeczy, można zacząć zabawę, którą ogranicza tylko nasza wyobraźnia. Efekty naszej nauki nie są może zniewalające, ale praktyka czyni mistrza :). Po wykonaniu większej ilości prac i ich wysuszeniu poszukamy kogoś, kto nam je wypali.
Do stworzenia wzoru można wykorzystać muszelki lub rożnego rodzaju stemple.
Podstawy suszenia wyrobów z gliny
Wykonany przedmiot musi wysychać powoli, czasami nawet przez 2 tygodnie.
W pierwszych dniach suszenia warto trzymać pracę pod przykryciem. Jeśli wyschną za szybko, wypaczą się lub popękają. Podsuszanie w piekarniku, suszarką lub innym źródłem ciepła nie jest wskazane, może spowodować to pęknięcie i zniszczenie prac. Przed wypaleniem glina musi wysychać spokojnie i całkowicie.
Jeśli nie macie pieca, poszukajcie w okolicy pracowni ceramicznej i zapytajcie o możliwość wypalenia – powinniście się dogadać.
Jeśli spodoba się Wam praca z gliną i będziecie chcieli iść w tym kierunku, warto rozważyć zainwestowanie w profesjonalne zestaw narzędzia do garncarstwa. Przy nadmiarze gotówki można kupić koło garncarskie i piec.
Przed nami jeszcze długa droga, ale praktyka czyni mistrza.
Miłej zabawy i powodzenia :)!
Sprawdź również
- Kamper, czy kampervan, co jest lepsze i czym się różnią?
- Gdzie kręcono Grę o Tron w Irlandii Północnej
- Nasze podróże
- Kuchnia świata
- Wakacje na Bali
- Podróż do Peru – Machu Picchu, Rainbow Mountain, Iquitos i Amazonia
Kłaniam się Szanownym Garncatzom/Podróżnikom.
Ja wpadłem tutaj zupełnie z przypadku poszukując na.internecie informacji na temat nauki, a.nasteonie możliwości stworzenia na małą skalę produkcji glinianych doniczek/wazonów na kwiaty. Ucieszy mnie korespondencja i podjęcie dyskusji z Wami w temacie garncarstwa.
Serdecznie dziękuję za uwagę, życzę miłego końca tygodnia.
Art
Dzień dobry :),
witamy serdecznie na naszym blogu. Nie jesteśmy ekspertami w tej dziedzinie, ale serdecznie zapraszamy do dyskusji.