October 2019 • Smaczne Podróże

Wspólnie z Agatą kolejny raz odwiedziłem Wilno. Mieliśmy tylko kilkanaście godzin na zwiedzanie miasta. Tak krótki czas, to zdecydowanie za mało, żeby zobaczyć wszystkie interesujące miejsca, ale udało nam się odwiedzić kilka ciekawych punktów. Cmentarz na Rossie. Zabytkowy zespół cmentarny na Rossie tworzą trzy cmentarze: Stara Rossa (1769/1801), Nowa Rossa (1847 - nie taka nowa) oraz Cmentarz Wojskowy (1920) z mauzoleum Matka i Serce Syna (1936), gdzie spoczywa Maria z Billewiczów Piłsudska oraz urna z sercem jej syna Józefa Piłsudskiego. ”Nie wiem czy nie zechcą mnie pochować na Wawelu. Niech! Niech tylko moje serce wtedy zamknięte schowają w Wilnie, gdzie leżą moi żołnierze, co w kwietniu 1919 roku mnie jako wodzowi Wilno jako prezent pod nogi rzucili…” Józef Piłsudski Cmentarz na Rossie został zamknięty dla pochówków w 1965 roku (za wyjątkiem grobów rodzinnych), jednak do tego czasu pochowano tam wielu polskich poetów, pisarzy, malarzy, dziennikarzy, lekarzy, profesorów oraz duchownych. Na poniższej liście znajduje się tylko części spoczywających na tej nekropolii: Antoni Józef Gliński (1818–1865) – polski bajkopisarz. Władysław Horodyjski – filozof, profesor Uniwersytetu Wileńskiego. Czesław Jankowski – polski poeta, krytyk, publicysta, historyk, krajoznawca, działacz społeczny. Ludwik Janowski (1878–1921) – polski historyk kultury, profesor. Wacław Jasiński (1881–1936) – polski lekarz pediatra, profesor Uniwersytetu Stefana Batorego. Adam Jocher – polski bibliotekarz, wykładowca Uniwersytetu Wileńskiego, autor jednej z pierwszych polskich bibliografii narodowych. Maria Piłsudska – pierwsza żona Józefa Piłsudskiego. Franciszka Kleczkowska – działaczka oświatowa, organizatorka tajnego nauczania. Juliusz Kłos – polski architekt, historyk architektury, profesor Uniwersytetu Stefana Batorego. Felicjan Kochanowski – polski ksiądz, działacz oświatowy. Joachim Lelewel – polski historyk, działacz polityczny, profesor. Józef Łukaszewicz – polski fizyk, geolog, profesor Uniwersytetu Stefana Batorego. Julia Maciejewiczowa – założycielka Gimnazjum im. Elizy Orzeszkowej w Wilnie. Wacław Leon Makowski – polski księgarz i wydawca. Mikołaj Malinowski – polski historyk, archeolog. Onufry Pietraszkiewicz – polski poeta. Adam Piłsudski – polski polityk, brat Józefa Piłsudskiego, wiceprezydent Wilna, senator IV kadencji w II RP. Karol Podczaszyński – polski architekt, przedstawiciel klasycyzmu, profesor Uniwersytetu Wileńskiego. Rafał Radziwiłłowicz – polski lekarz psychiatra, działacz społeczny, profesor Uniwersytetu Stefana Batorego, współzałożyciel Towarzystwa Medycyny Społecznej, inicjator powołania Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego (1920)Aldona Rajecka (zm. 1922) – polska nauczycielka i działaczka oświatowa, organizatorka tajnego nauczania. Euzebiusz Słowacki – polski teoretyk i historyk literatury, tłumacz, dramatopisarz, ojciec Juliusza Słowackiego. Franciszek Smuglewicz – polski malarz i rysownik, profesor Uniwersytetu Wileńskiego. Ludwik Sokołowski (1882–1936) – polski inżynier, architekt, profesor Uniwersytetu Stefana Batorego. Wiktor Staniewicz (1866–1932) – polski matematyk, profesor, rektor Uniwersytetu Stefana Batorego w latach 1921–1922. Władysław Syrokomla – polski poeta i tłumacz epoki romantyzmu. Stanisław Trzebiński (1861-1930), polski lekarz, historyk medycyny, profesor Uniwersytetu Stefana Batorego. Eustachy Tyszkiewicz – polski archeolog, historyk, kolekcjoner. Michał Węsławski (1849–1917) – prezydent Wilna w latach 1905-1916, adwokat, polski działacz oświatowy. Emilia Węsławska (1863–1921) – tłumaczka literatury pięknej, rzeczniczka równouprawnienia kobiet, aktywistka na rzecz krzewienia oświaty narodowej, żona Witolda. Jan Kazimierz Wilczyński – polski lekarz, kolekcjoner i wydawca. Antoni Wiwulski – polski architekt i rzeźbiarz, twórca pomnika Grunwaldzkiego w Krakowie. Stanisław Karol Władyczko – polski lekarz neurolog i psychiatra, profesor Instytutu Psychoneurologicznego w Petersburgu i Uniwersytetu Stefana Batorego. Tadeusz Wróblewski – polski prawnik i teoretyk prawa, założyciel Biblioteki Wróblewskich w Wilnie. Źródło Wikipedia Cmentarz na Rossie ma niepowtarzalny urok. Jego klimat został już idealnie opisany przez poetów: Lucjana Rydla oraz Witolda Hulewicza. &bdquo;Cmentarz jest rozległy i dziwnie piękny. Samo jego położenie niezwykłe: rozkłada się on tarasowato na stoku dość pochyłego pagórka. Osobny urok nadają mu rozłożyste stare drzewa, rosnące gęsto i nieregularnie, jak w lesie. Między nimi wiją się swobodnie, wspinają w górę i schodzą w dół ścieżki, snujące się kręto wśród mogił. Tak przynajmniej wygląda najstarsza, najrozleglejsza, trochę dzika i właśnie dlatego najpiękniejsza część tego leśnego cmentarza. Latem, kiedy przez konary okryte gęstwą liści ledwie przedzierają się słoneczne promienie, w gałęziach rozśpiewają się ptaki, a ziemia okryje się kwieciem leśnym, przecudny musi być ten cmentarz na Rossie.” Lucjan Rydel Nie jest tu straszno. Mogę w północ ciemną siedzieć na grobie, z śmierci dłonią w dłoni, czuć wiew śmiertelny na spokojnej skroni, Wilno podemną. a Boga nademną. …Wileńskie cmentarze mają pejzaż gór, umarli tu jeden ponad drugim Ieią, szczeble innemi miarami się mierzą: nad zapomnianym kwitną wiecznie pomne bzy, nędzarz może górować nad panem Becu* - wszystkie widma czekają, ai zapieje kur. "Cmentarze" Witold Hulewicz *August Ludwik Bécu - polski chirurg, profesor medycyny, wykładowca higieny i patologii na Cesarskim Uniwersytecie Wileńskim; ojczym Juliusza Słowackiego. Zginął rażony piorunem. Adam Mickiewicz uważał go za zdrajcę i współpracownika senatora Nikołaja Nowosilcowa. Becu był pierwowzorem postaci Doktora z III części Dziadów Adama Mickiewicza, co Juliusz Słowacki uznał za obrazę i chciał wyzwać Mickiewicza na pojedynek - na szczęście do tego nie doszło. W innym przypadku mielibyśmy jednego wieszcza mniej. Bazylika Archikatedralna św. Stanisława i św. Władysława w Wilnie Archikatedra Bazylika pod wezwaniem św. Stanisława i św. Władysława jest główną świątynią katolicką na Litwie. Jest to miejsce, gdzie odbywały się i odbywają największe uroczystości chrześcijańskie, państwowe i narodowe. Status bazyliki katedra zyskała w 1922 roku. &bdquo;Bazylika” – znaczy &bdquo;królewska”. Jest to najwyższa kategoria nadawana przez papieża rzymskiego tylko szczególnym kościołom. Potwierdzoną datą rozpoczęcia budowy świątyni jest 1386 rok, kiedy to książę Jagiełło przyjął chrzest. Katedra na przestrzeni wieków była trawiona przez pożary, budowano nowe wieże i rozbierano je. W czasie rządów radzieckich zakazano obrządków religijnych, wysadzono w powietrze figury świętych stojące na szczycie fasady, a później otwarto tam galerię obrazów. Obecnie Bazylika ponownie służy jako świątynia katolicka. Wycieczka do podziemi Archikatedry Bazyliki Katedra posiada również ciekawe podziemia. W Mauzoleum Królewskim pod kaplicą św. Kazimierza spoczywają szczątki króla Polski i wielkiego księcia litewskiego Aleksandra Jagiellończyka, jak również - Elżbiety Habsburżanki i Barbary Radziwiłłówny - pierwszej i drugiej żony króla Polski i wielkiego księcia litewskiego Zygmunta Augusta oraz urna z sercem króla Władysława IV Wazy. W podziemiach znajdują się znaleziska pokazujące historię przebudowy katedry oraz krypta z sarkofagiem, w którym miałyby spocząć szczątki Witolda Wielkiego, jednak miejsce jego pochówku nie zostało dotychczas odnalezione. Wycieczka po podziemiach z przewodnikiem w języku polskim odbywa się w poniedziałki i piątki o godzinie 16.00. Bilety kosztuje 6 € i można go nabyć w Dzwonnicy Katedralnej. Wycieczki do podziemi katedry wileńskiej w języku angielskim organizowane są we wtorki, czwartki i soboty o godz. 16.00, w języku rosyjskim - we środy i piątki o godz. 16.00, w języku litewskim - w soboty o godz. 15.30. Istnieje możliwość kupna biletu łączonego do: Dzwonnicy Katedralnej - 5 € Podziemia Archikatedry Bazyliki - 6 € Muzeum Dziedzictwa Sakralnego - 6 € Bilet łączony do dwóch powyższych atrakcji kosztuje 10 €, a do wszystkich trzech 14 €. Dzwonnica Katedralna. Dzwonnica Katedralna znajduje się zaraz przy wyżej wspomnianej Katedrze - nie da się jej nie zauważyć. Jest to kolejny ważny punkt na mapie miasta, pod którym młodzi jak i starsi mieszkańcy Wilna umawiają się na spotkania — w tym względzie można ją porównać do pomnika Adama Mickiewicza na rynku w Krakowie. Wnętrze dzwonnicy jest również otwarte dla zwiedzających i moim zdaniem warto zapłacić 5 euro za wstęp. Drewniana konstrukcja zrobiła na mnie duże wrażenie :). Stare drewno ma swój urok :). Na górnym poziomie umieszczono czterostronny zegar, który w swoich tarczach ma tylko wskazówki godzinowe. Pełne godziny oznajmia bicie dzwonu odlanego przez mistrza Joanesa la Marche w 1673 roku. Kwadranse odmierza mniejszy dzwon, wykonany przez innego znanego ludwisarza - Gustava Morka w 1754 roku. Po kwadransie od pełnej godziny słychać jedno jego uderzenia, po pół godziny słychać dwa uderzenia, po 45 minutach - trzy, zaś cztery uderzenia dzwonu oznajmiają pełną godzinę, a po krótkiej pauzie liczba uderzeń większego dzwonu odpowiada godzinie. W religii katolickiej bicie dzwonów wzywających wiernych na modlitwę wprowadził papież Sabinian w VII wieku. Przed tym okresem do tego celu używano trąb. Płyta &bdquo;STEBUKLAS” Na Placu Katedralnym między Bazyliką Archikatedralną, a dzwonnicą znajduje się płyta chodnikowa ozdobiona napisem &bdquo;stebuklas”, czyli cud. Historia związana z płytą, mówi że jeśli chcemy, aby spełniło się nasze życzenie trzeba na niej stanąć i obrócić się o 360 stopni. Baszta Giedymina. Na wzgórzu przy ujściu rzeki Wilejki do rzeki Wilia znajduje się Baszta Giedymina. Jest to pozostałość po Zamku Górnym w Wilnie, z którego zostały już tylko ruiny. Ze wzgórza rozciąga się ładna panorama na miasto. Ze szczytu wieży widać jeszcze więcej. Od 2003 roku u podnóża Góry Giedymina znajduje się wyciąg, którym można wjechać na szczyt. Jego dolna stacja mieści się na dziedzińcu Muzeum Narodowego. Osoba zdrowa nie powinna mieć...

Smaczne Podróże - Smak Życia

Month: October 2019

Dunaj pod prąd – 2888 kilometrów zimą

Wilno w jeden dzień – co warto zobaczyć?